Maiatzaren 26an, astelehena, Herri Irratian aurkeztu genuen Pertsonen Behar eta Nahietan Zentratutako Arreta Eredua.
Cristina Gallego, Elisenda Vallejo eta Naiara Montero proiektuaren arduradunak izan ziren instalazioetan. Cristina eta Elisenda Loiuko Zabaloetxe Goikoa ikastetxeko gelako tutore gisa, eta Naiara P.C.P.-ko arduradun gisa. (Pertsonan Oinarritutako Plangintza).
Proiektu honek garun-paralisia duen pertsona jartzen du Aspace Bizkaiako gainerako profesionalek lan egiten duten zentroan.
Nondik gatoz?
Pertsona eta bere familia beti izan da lehentasuna Aspace Bizkaian. Hasiera-hasieratik, haien beharrei erantzuten saiatu gara, eta diziplina anitzeko ikuspegia (pedagogia terapeutikoa, logopedia, terapia okupazionala, fisioterapia…) beti izan da gure nortasun-ikurra.
Azken urteetan, egiten ari ginena esparru kontzeptual komun batetik formalizatzeko beharra ikusi dugu, pertsona modu berean ulertzen lagunduko ligukeena, tresna komunekin taldean adostuta. Hau da, denok batera, norberarentzat eta pertsonarengatik joatea.
Hastapenetan, gure erakundeko pertsonen arreta laguntza- eta errehabilitazio-eredu batetik egiten zen, banakako terapietan oinarrituta. Pertsona lan-eremu bakoitzetik hautematen zen: profesional bakoitza bere arloaz arduratzen zen: pedagogia, fisioterapia, logopedia, terapia okupazionala, etab. Adibidez: pertsonak fisio saioa zuen (arlo motorra), logopedia saioa zuen (komunikazio arloa), terapia okupazional saioa (AVDak) eta gelan, garapen ebolutiboan laguntzen zen eta pertsonaz hitz egiten ari ginenean, pertsona zatikatuari begiratzen genion, profesional bakoitzaren formazio esparrutik.
Urteetan zehar, laguntza-behar handiagoak dituzten ikasleen sarrerari esker, Andreas Frohlich-en Oinarrizko Estimulazioaren Kontzeptua aurkitu genuen. Kontzeptu horretan prestatzen gara ikastetxeetan, eta hortik garatzen dugu gure Arreta Ereduaren etorkizuneko esparru kontzeptuala. Hemen hasten da begirada aldatzeak eta pertsonaren beharrei erantzungo dieten tresna adostuak bilatzeak sortzen duen ernamuina.
Ondoren, Arreta Eredua garatzen hasteko aukera sortu zen. Une horretan, pertsona zatien batura gisa ikusteari uzten diogu, erdian jartzeko eta pertsonei zergatik eta zertarako laguntzen diegun adierazteko. Diziplinaz gaindiko taldearen adostasunetik pertsonaren beharrak modu objektiboan detektatzeak zentzua ematen die proposatutako jarduerei, pertsonak une horretan behar duenari erantzuten baitiote.
Prozesua, nola
Arreta Eredu honetan, pertsona bakoitzaren beharretan jartzen dugu arreta, osotasun gisa ulertuta. Pertsonak bere beharra adierazten du elkarri eragiten dioten hainbat esparrutatik: komunikazioa, pertzepzioa, emozioa, mugimendua, ulermena…
Modu objektiboan definitzeko, gure ikastetxeetan artatutako pertsonen beharrak detektatzeko gida bat diseinatu genuen. Horretarako, ebaluazio-tresna batzuk ditugu, pertsona zein etapatan dagoen zehazten laguntzen digutenak, garapen emozionalari garrantzi berezia emanez, hori baita gero garatu beharreko esku-hartzea definitu eta planifikatzeko oinarrietako bat.
Eredu hori gauzatzen hasteko, hainbat ikastetxetako eta zenbait lanbide-arlotako profesionalen lehenengo batzordean hasi ginen lanean. Bertan, erabili beharreko tresnak adosten dira eta pertsonaren gaitasunak eta bere beharrak banakako programazio global batean zehazten dira, bere esku-hartzearekin, garapenean laguntza hori emateko behar dituen laguntzekin. Hori guztia ikaslearen diziplinaz gaindiko taldeak adostuta. Ondoren, prozesu hori ebaluatu egiten da. Prozesu hori malgua da, eta une oro egokitzen da pertsonak bere bizi-zikloan zehar aldatzen doan bizi-une horretako beharretara.
Gure erakundeko helduen zerbitzuetan, pertsona eta erreferentziako profesionala ardatz dituen plangintzarekin hasten gara lanean. Konturatu ginen bi prozesu paralelo sortzen ari zirela helburu berarekin, pertsonarengan zentratutako arretatik lan egitea. Gure helburua, koherenteak izanik, pertsonak bere beharrak eta nahiak betetzea da, bere bizi-zikloan zehar bere egunerokotasuna esanahiz hornituz.
Helduen zerbitzuetatik beste batzorde bat sortzen da, eta bertan zerbitzu bakoitzeko ordezkariak daude, hainbat esparru profesionaletakoak, ikastetxeek hasitako behar eta nahietatik Arreta Eredua praktikan jartzeko. Orain, erakundeko zerbitzu guztiak hartzen ditu.
Norantz goaz?
Gure helburua Pertsonaren Behar eta Nahietan Oinarritutako Arreta Eredua praktikan jartzea da. Horretarako, Aspace Bizkaiako zentro eta zerbitzuetako profesional guztiak daude inplikatuta pertsona zentroan jartzean. Adibidez, lehen pertsona zentrora edo zerbitzura egokitzen zen eta begirada aldaketa horrekin, zentroa da pertsonari egokitu behar zaiona.
Aspace Bizkaiak beti uste du familia laguntza garrantzitsua dela bere senidearen behar eta nahiei laguntzeko. Ez dezagun ahaztu gurasoen elkarte batetik abiatzen garela, horregatik, familiak Ereduan integratu nahi ditugu. Oraingoz, gure arreta-eredua eta egunean egiten dugun lana ezagutzera emateko topaketaren bat egin da.
Arreta-eredu hori bizirik dago, malgua da erabileran, etengabe hazten ari da, eta hori guztia pertsonen bizi-kalitatea bermatuko duen ikuspegi etiko batetik